Rozpoznanie i leczenie alergicznego nieżytu nosa
Anna Grad, Ludmiła Bartoszewicz,
Bolesław Kalicki, Anna Jung
Affiliacja i adres do korespondencji
Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Anna Jung
Correspondence to: Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej CSK MON WIM, ul. Szaserów 128,
00-909 Warszawa, tel.: 022 681 72 36
Source of financing: Department own sources
Pediatr Med rodz Vol 5 Numer 3, p. 199-203
Streszczenie
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęstszą chorobą alergiczną na świecie. Często współistnieje z innymi chorobami
alergicznymi, np. astmą, alergicznym zapaleniem spojówek lub atopowym zapaleniem skóry. Jest chorobą
zapalną o podłożu immunologicznym, wywołaną IgE-zależną reakcją błony śluzowej nosa na alergen. Biorąc pod
uwagę czas utrzymywania się objawów, ANN można podzielić na okresowy i przewlekły – ich przebieg może być
łagodny oraz umiarkowany lub ciężki. Alergiczny nieżyt nosa jest chorobą zależną od wielu czynników. Za jego
rozwój odpowiadają interakcje czynników środowiskowych i genetycznych. Do czynników środowiskowych zalicza
się alergeny powietrznopochodne zewnętrzne i domowe (pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, roztocze
kurzu domowego, naskórki i sierści zwierząt, owady), alergeny zawodowe i zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego.
Czynniki genetyczne to atopia i współistnienie określonych polimorfizmów genów. Objawami ANN są
świąd, kichanie, surowicza wydzielina nosowa, niedrożność nosa, utrata powonienia. Rozpoznanie ANN opiera się
na wykazaniu zgodności pomiędzy objawami i wynikami punktowych testów skórnych lub obecnością we krwi
swoistych IgE. Pomiar całkowitego IgE nie jest przydatny w rozpoznaniu ANN, a donosowe próby prowokacyjne
są wykorzystywane głównie w badaniach naukowych, rzadziej w praktyce klinicznej. Postępowanie terapeutyczne
obejmuje edukację pacjenta, zmniejszenie narażenia na alergeny, leczenie farmakologiczne oraz immunoterapię
swoistą. W leczeniu farmakologicznym stosujemy leki przeciwhistaminowe doustne i donosowe, glikokortykosteroidy
donosowe i systemowe, leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, montelukast, bromek ipratropium
i kromony. Immunoterapia swoista jest stosowana w leczeniu wybranych grup chorych i wpływa na naturalny
przebieg chorób alergicznych.
Słowa kluczowe
nieżyt nosa, alergeny, mediatory stanu zapalnego, punktowe testy skórne, IgE alergenowoswoiste